Arisaema - Jan op de Preekstoel
‘Arisaema, dat is een mannenplant’, zei een klant tegen me. Tja, het klopt wel dat deze vreemde planten een grotere aantrekkingskracht op mannen dan op vrouwen hebben. Ze hebben maar één stengel, twee bladeren en een bloem. Geen bloem in de traditionele zin van het woord of zoals een kind een bloem zou tekenen. Het lijkt van de zijkant gezien meer op een preekstoel of een cobra. Treffende namen dus: Jan op de Preekstoel of Cobralelie.
Bloemen
De bloemen bestaan uit een spadix en een spathe. De spadix is de kolf of aar en is de echte bloem met het vruchtlichaam. De spathe zit eromheen en vormt de karakteristieke kelk die uitloopt in een soort dakje boven de aar. De spadix heeft bij sommige soorten een lange uitloper: de spadix-sliert, een soort muizenstaart. De vrouwelijke bloemorganen zitten aan de voet van de spadix en de mannelijke organen erboven. De bloei kost de knol veel energie en om energie te besparen vormen jongen planten soms alleen maar mannelijke bloemen met stuifmeel. In de jaren erna, als de knollen groter en sterker zijn, kunnen ze alleen vrouwelijk organen of zowel mannelijke als vrouwelijk organen aanmaken.
Drainage
Echt moeilijk zijn Arisaema’s niet, als je er maar voor zorgt dat ze in de winter niet in natte grond staan. Op kleigrond zou ik ze dus afraden. Maar op zandgrond zijn ze gemakkelijk. Ik zorg bij het planten dat de knollen in en bedje van grit liggen om de drainage te bevorderen. Aanplanten in een verhoogd bed is ook een goede optie. Houd er wel rekening mee dat ze gauw 20 centimeter diep geplant moeten worden.
Diep planten
Begin je eenmaal aan Arisaema dan zal je merken dat je gauw aan het verzamelen slaat en steeds weer nieuwe soorten wilt proberen. De keuze is reuze, met meer dan 150 soorten. Ze zijn echter lang niet allemaal geschikt voor ons klimaat. De soorten die ik aanbied zijn goed winterhard, tenzij expliciet vermeld. De plantdiepte van minimaal 20 centimeter helpt ze te beschermen tegen de kou. Soorten die wat vroeger uitlopen kunnen last krijgen van een late nachtvorst. Diep planten van de knollen is ook in dat geval gunstig, de planten komen later boven de grond.
Als de knollen actief worden dan gaat dat met behoorlijke groeikracht. Zeker bij de hogere soorten is dat centimeters per dag. Als de stengels boven de grond komen is het prachtig om te zien hoe de bladeren en bloem erin opgevouwen zitten. Het ontvouwen van de bladeren is net zo mooi en gaat best snel. Je zou er als het ware naast kunnen gaan zitten om dit schouwspel te volgen.
